Trẻ thấp lùn không quá khó để cha mẹ nhận ra, nhưng thường bị bỏ qua do xem nhẹ, hoặc nghĩ rằng do bé ăn uống chưa tốt. Bạn biết không, nếu không được chữa trị sớm, điều này có thể ảnh hưởng rất lớn đến chiều cao khi trưởng thành của trẻ. Ngược lại, nếu nhận biết sớm và giải quyết, việc chữa trị là khá đơn giản và có thể cứu 1 thế hệ khỏi thấp lùn sau đó. Vậy đó là bệnh gì?
TRẺ THẤP LÙN DO THIẾU HORMONE TĂNG TRƯỞNG KHÁC GÌ SO VỚI DO THIẾU HỤT DINH DƯỠNG?
Ngoài gen di truyền, chiều cao của 1 đứa trẻ sẽ ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, trong đó có 2 yếu tố cực kì quan trọng là dinh dưỡng và các hormone như hormone tăng trưởng và hormone sinh dục. Hormone tăng trưởng, thường được tiết ra từ tuyến yên trong não, hoạt động mạnh mẽ trong giai đoạn tăng trưởng của trẻ để giúp trẻ tăng trưởng chiều cao.
Thiếu hụt dinh dưỡng thường dẫn đến thiếu hụt năng lượng, các vitamin khoáng, dẫn đến cơ thể trẻ không đủ năng lượng để duy trì hoạt động, tăng trưởng kém cả về cân nặng và chiều cao. Còn dấu hiệu rõ nhất của thiếu hormone tăng trưởng là ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng chiều cao. Chiều cao thường kém rõ rệt so với các bạn cùng tuổi, và tốc độ tăng trưởng chậm, như ít hơn 6 cm/năm với trẻ trước 4 tuổi, < 5 cm/năm từ 4 đến 8 tuổi, và < 4 cm/năm trước tuổi dậy thì.
CÁCH NHẬN BIẾT SỚM DẤU HIỆU NGHI NGỜ TRẺ ĐANG THIẾU HORMONE TĂNG TRƯỞNG
Cách đánh giá cơ bản, dễ dàng là theo dõi chiều cao của trẻ ít nhất 3-4 giai đoạn, mỗi giai đoạn cách nhau 4-5 tuần. Nếu xu hướng tăng trưởng chiều cao của trẻ thường nằm ở đường dưới cùng của biểu đồ tăng trưởng hoặc có khuynh hướng thấp hơn nhiều so với độ tuổi ở mỗi giai đoạn, bạn nên cho bé đến gặp bác sĩ để đánh giá kỹ hơn.
Một số dấu hiệu tham khảo khác là khuôn mặt trẻ trông “non hơn” các bé cùng tuổi; chiều cao nhìn thấp hơn hẳn các bé cùng tuổi, đặc biệt sau 2 tuổi; dương vật của bé trai có thể nhìn nhỏ hơn rất nhiều so với bé cùng tuổi khác. Bất kì dấu hiệu nào bất thường ở trên, bạn nên ghi nhận để tư vấn với bác sĩ của bé.
LÍ DO TRẺ BỊ THIẾU HORMONE TĂNG TRƯỞNG?
Thường chia làm 2 nguyên nhân:
Một là nguyên nhân có thể biết như có 1 tổn thương nào đó ở vùng não ảnh hưởng đến hoạt động của hormone, do 1 bệnh di truyền nào đó, hoặc do tổn thương ngoại cảnh như chiếu xạ, viêm nhiễm bởi vi-rút, vi khuẩn.
Hai là nguyên nhân không biết rõ, nó thường là tự phát.
ĐỂ CỨU “CHIỀU CAO CỦA TRẺ” CẦN PHẢI LÀM GÌ?
Khi có dấu hiệu nghi ngờ ở trên, trẻ cần được thăm khám bởi chuyên gia để làm 1 số kiểm tra như xét nghiệm máu, chụp X quang, MRI, … để đánh giá kỹ hơn nhằm xác định nguyên nhân, giai đoạn và thời gian điều trị.
Phương pháp hiện nay được sử dụng rộng rãi là liệu pháp tiêm hormone tăng trưởng mỗi ngày (VD, thuốc tiêm Saizen). Thời gian tiêm có thể chỉ 1 giai đoạn ngắn, nhưng cũng có thể kéo dài đến khi trẻ dậy thì, tùy thuộc vào mức độ của thiếu hụt, thường được quyết định bởi bác sĩ của trẻ.
Việc tiêm có thể thực hiện đơn giản tại nhà thông qua 1 thiết bị cầm tay hoặc bút tiêm tùy vào chỉ định của bác sĩ. Bạn có thể mua thiết bị và thuốc tiêm hormone tăng trưởng theo chỉ định của bác sĩ tại các nhà thuốc bệnh viện hoặc các hệ thống nhà thuốc lớn tại địa phương.
||Nguồn tham khảo: BS Anh Nguyen - Ủy viên cấp cao tại Hiệp Hội Dinh Dưỡng và Y học lối sống Vương Quốc Anh||
Nếu mẹ còn thắc mắc về bất kỳ vấn đề bổ sung canxi cho con, nhắn tin cho canxi Bestical để được hỗ trợ ngay nhé.
